Epilepsi Mitlerini Yıkmak İçin “Mor Alarm” Çalıyor

Epilepsi, tarihin bilinen en eski hastalıklardan biri olmasına karşın hala gereğince anlaşılmıyor ve hastalar toplumsal ön yargılarla karşılaşıyor. Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Lideri Prof. Dr. Nerses Bebek, 26 Mart Mor Gün’de “Toplumun yüzde 58’i epilepsi hastalığını tanımlayamıyor, neredeyse yarısı ise kendi başına gelebileceğini düşünmüyor. Bilinçlenmek ve damgalamaya son vermek için “Mor Alarm” çalıyor” dedi

Halk ortasında ‘sara’ olarak bilinen epilepsi, kısa müddetli beyin işlev bozukluğuna bağlı ve beyin hücrelerinde süreksiz olağandışı elektrik yayılması sonucu ortaya çıkan bir nörolojik hastalık. Bugün Türkiye’de yaklaşık 1 milyon epilepsi hastası bulunuyor.

Epilepsiye dair yanlış bilgiler ‘Mor Alarm’ veriyor

Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Lideri Prof. Dr. Nerses Bebek, 26 Mart Mor Gün – Epilepsi Farkındalık Günü’nde toplumda epilepsi konusundaki bilgi eksikliğine dikkat çekerek şu çarpıcı dataları paylaştı: “Epilepsi Farkındalık Araştırması’na nazaran, toplumumuzun yüzde 58’i epilepsi hastalığını tanımlayamıyor. Yüzde 40’ı ise epilepsi hastalığının nöroloji uzmanları tarafından tedavi edildiğini bilmiyor. Bilmediklerimizden korkuyoruz ve bu endişe da hastalara yönelik ön yargıyı besliyor. Epilepsi hastaları toplumda hala ‘evlenemez, çalışamaz, okuyamaz, başarılı olamaz’ üzere yanlış mitlerle damgalanıyor. Meğer epilepsi, hakikat tedavi ve takviyeyle yönetilebilen bir hastalık. Dokuz yıldır, epilepsi hastalarına karşı ön yargılarla uğraş ettiğimiz Epilepsi İçin Bak farkındalık kampanyası kapsamında, 26 Mart Mor Gün’de herkesi ‘Mor Alarm’ davetimize kulak vermeye ve epilepsi hakkında bilinçlenmeye ve ön yargıları geride bırakmaya davet ediyoruz. Bilinçlenirsek ön yargılar uzaklaşır ve epilepsi hastaları hak ettikleri eşit ve destekleyici toplumsal ortama kavuşabilir.”

Epilepsi hepimizin başına gelebilir

Prof. Dr. Nerses Bebek, “Toplumun yüzde 49’u epilepsinin herkes için bir risk oluşturduğunu düşünmüyor. Yüzde 42’si ise epilepsinin yalnızca makul yaş kümelerinde görülebileceğini sanıyor. Halbuki epilepsi hastalığı kadın-erkek fark etmeksizin her yaşta ortaya çıkabilir. Kolay bir baş travması, doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması, inme, beyin iltihabı, menenjit yahut ışın tedavisi üzere durumlar epilepsiye neden olabilir. Bu tarafıyla herkesin bir gün epilepsi hastası olma riski bulunuyor. O yüzden bu hastalığı ve hastaları ötekileştirmektense anlamaya çalışmamız çok önemli” diye konuştu.

Epilepsi nöbeti geçiren bireye kolonya koklatmayın

Araştırmaya nazaran, ülkemizde 34 milyon kişi epilepsi nöbeti geçiren birine nasıl müdahale edeceğini bilmiyor. Prof. Dr. Bebek, hepimizin günlük hayatımızda, yolda, iş yerinde ya da okulda epilepsi nöbeti geçiren biriyle karşılaşabileceğimizi vurgulayarak, hakikat birinci yardım bilgisinin öğrenilmesinin toplumsal bir sorumluluk olduğunu söz etti. 

Prof. Dr. Bebek, 10 maddede epilepsi nöbeti geçiren bir şahsa nasıl müdahale edileceğini şöyle açıkladı: 

1. Sakin olun ve hastayı inançlı bir yere yatırın.

2. Hastanın hareketlerini durdurmaya yahut engellemeye çalışmayın; etrafında keskin ya da sert eşyalar varsa yanından uzaklaştırarak hastanın yarlanmasını engelleyin.

3. Gözlük takıyorsa gözlüğünü çıkartın. Üzerinde kravat, kemer üzere sıkı giysileri varsa giysilerini gevşetin.

4. Rahat nefes alması için yana hakikat yatırıp ağız salgılarının dışarı akmasını sağlayın, teneffüs yolunu açık tutun.

5. Ağzı kapalıysa, dişlerini sıktıysa açmaya çalışmayın. Dişlerinin ortası açıksa; kazağınızın kenarı, tahta kaşığın ucu, çantanızın ya da kemerinizin deri kısmı üzere hastanın dişlerine ziyan vermeyecek bir maddeyi dişlerinin ortasına boğazını tıkamadığınızı denetim ederek yerleştirin. 

6. Nöbet sırasında; soğan ya da kolonya koklatmayın. İlaç yahut su içirmeye çalışmayın.

7. Hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren ve sizi yönlendiren bir kart olup olmadığına bakın.

8. Nöbet sırasında bireyin hareketlerini dikkatli izleyip doktor ve hasta yakınlarına bilgi verin. Nöbetin görüntü kaydını hasta mahremiyetine dikkat ederek kayda alıp sıhhat profesyonelleriyle paylaşın.

9. Nöbetin mühletini takip edin ve bitmesini bekleyin. 

10. Hasta 5 dakikadan uzun süren bir nöbet geçiriyorsa, yüzerken nöbet geçirdiyse, nefes almasında sorun varsa, nöbetler hiç durmaksızın devam ediyorsa, hasta yarım saat geçmesine karşın kendine gelemediyse acil yardım çağırın.